31 Mayıs 2010

Montessori'ye giriş - Montessori kimdir, felsefesi nedir?

Eğitim neferi olmaya ve blog'umda Montessori'den bahsetmeye karar verdiğimi söylemiştim. İlk derse hoşgeldiniz! :)
Öncelikle Maria Montessori'yi ve felsefesini tanıyalım...

Maria Montessori kimdir?İtalya'nın "ilk kadın doktoru" olan Maria Montessori 1870 yılında doğdu. Biz bebeklerin inanılmaz bir potansiyelle dünyaya geldiklerini ve çevremizdeki yetişkinler tarafından hayatımızın ilk yıllarında doğru yönlendirilmemiz sonucu bu potansiyeli geliştirebildiğimizi fark etti. Gözlemlerini, inandıklarını ve fikirlerini hayata geçirmek için Roma'nın varoşlarında bir Casa de Bambini (Çocuk Evi) kurdu. Düzensiz, sabırsız ve öfkeli çocuklar üzerinde uyguladığı yöntemler sayesinde bu çocuklar çalışkan, nazik ve zarif bireyler haline geldiler.

Çocuklarla birlikte vakit geçirdikçe gözlemlerini daha da geliştirdi ve çocukların çeşitli gelişim evrelerinden geçtiklerini gördü. Çocukların her bir evrede kendilerine has düşünce ve davranış şekilleri geliştirdiğini ve tercihlerinin buna göre değiştiğini fark etti. Onları bağımsız davranış ve düşünceler geliştirmeye teşvik edici ortamları nasıl oluşturabileceği üzerine kafa yordu. Geliştirdiği materyallerle keşif ve öğrenme potansiyellerini artırabileceğini öngördü. Böylece çocukların özgüvenlerinin de artacağına inandı. Onlar için yarattığı serbest çalışma/öğrenme ortamı çocukların potansiyellerine katkıda bulundukça doğru yolda olduğunu anladı.

İlk Casa de Bambini dünya çapında şöhrete ulaşınca Madam Montessori de uluslararası bir saygınlık kazandı. Kariyerini -yani doktorluk mesleğini- bir kenara bırakarak tüm enerjisini okullarını yaygınlaştırmaya harcadı. 1952 yılında da aramızdan ayrıldı.

Montessori felsefesi nedir?
Çocuğun bireysel becerilerine, ilgi alanlarına ve öğrenme hızına uyan bir pedagojidir. Çocuğa kendi deneyimlerini edinmesi için fırsat tanımayı ve buna uygun ortamı hazırlamayı amaçlar. Öğrenmeyi, bağımsızlığı, bireysel zekaya dayalı yaratıcılığı teşvik eder. Böylece bağımsız, kendine güvenen, doyuma ulaşmış, başarılı ve mutlu bireyler yetiştirileceğine inanır.

Montessori eğitimi çocuk doğduğu gün ya da mümkün olduğunca erken başlar. Çocuk öğrenme sürecinde kritik dönemlerden geçer. İdeal öğrenme fırsatı sunan bu dönemlerin çoğu hayatta sadece bir kez yaşanır. Bu dönemlerde çocuk çevresinde gördüklerine büyük bir ilgi ve hevesle yaklaşır. Yeterince istifade edilebilirse bu kritik dönemler çocuğun gelişimini etkileyen fırsatlara dönüşür. Aileler ve öğretmenler bu kritik dönemleri ayırt edip uygun şekilde davrandıklarında çocuğun gelişim sürecine büyük katkıda bulunabilirler. Çocuk farkında bile olmadan yeni şeyler öğrenip yeni beceriler geliştirir. Eğer çocuk gerekli olan bilgi ve beceriyi gözlemleyemezse öğrenme şansını yitirir. Aynı yetenekleri ileriki yıllarda da edinebilir ama bunun için daha çok çalışması gerekecektir.

Montessori felsefesinin temel fikirlerinden biri "Yardım et ki, kendim yapayım"dır. Bağımsızlığın temel şartı "kendin için birşeyler yapabilmek"tir. Çocuk için bu oyun değil, büyümek için yapması gereken bir ödevdir. Aileler günlük hayat için gerekli becerileri edinmede başlıca rol modeldir. Bu yüzden dengeli, amacını bilen, dikkatli ve itinalı modeller olmaları gerekir. Çocuğa neyi nasıl yapacağının söylenmesinden ziyade gösterilmesi daha doğrudur.

Montessori felsefesinin özü "serbest çalışma"dır. Çocuk neyle, ne zaman, ne kadar süre ile ilgileneceğini kendi seçer. Faaliyet bittiğinde kullanılan malzemeleri yerine koyar. Böylece kendini disipline eder.

Comin' up next: Montessori okullarında neler oluyor?

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder